ก้าวแรกของ ThaiEasyElec ในการก้าวสู่ Lead-Free Company กับบอร์ด BlueScreen และ BlueScreen SUN7

ในปีนี้เสื้อบริษัทของเราจะเห็นมีสัญลักษณ์ Lead-Free อยู่ที่แขนเสื้อ เราไม่ได้จะหมายความว่าตัวเสื้อไม่มีสารตะกั่วปนเปื้อน แต่มันคือปณิธาณและคำมั่นสัญญาของเราที่จะเริ่มผลิตสินค้าที่เป็นมิตรกับ สิ่งแวดล้อมภายในปี 2553 นี้ ในเดือนสิงหาคมนี้เรามีสินค้า 2 รายการคือบอร์ด BlueScreen และ BlueScreen SUN7 ที่ใช้อุปกรณ์ที่เป็น Lead-Free ทั้งหมด และถูกผลิตขึ้นด้วยกระบวนการที่เป็น Lead-Free ยังมีบอร์ด support จอ 4.3” กับ 7” ที่กำลังตามมา ซึ่งแม้ว่าจะทำให้มีต้นทุนการผลิตที่สูงขึ้น แต่ถือว่าคุ้มค่ากับสิ่งที่ได้รับ 

 ตั้งแต่ต้นน้ำจนมาเป็นสินค้าของเรา มีหลายฝ่ายที่เกี่ยวข้องกับการผลิต เริ่มจากโรงงานผลิตชิพเซ็ต ชิ้นส่วนต่างๆ โรงงานผลิตแผ่นวงจร โรงงานประกอบ และที่หนีไม่พ้นคือทีมงานฝ่ายผลิตของเรา หลังจากผลิตมาแล้ว ลูกค้าของเราอาจจะนำบอร์ดของเรามาบัดกรี กระบวนการต่างๆในการผลิต รวมถึงการบัดกรีเล็กๆน้อย ทำให้เกิดควันลอยไปในอากาศ จนกระทั่งวันหนึ่งที่สินค้าของเราจะต้องกลายเป็นขยะ ก็อาจจะถูกทำลายด้วยวิธีที่ไม่เหมาะสม ดังนั้นจะเห็นว่าทุกๆคนในสังคมมีโอกาสที่จะได้รับสารตะกั่วจากการผลิตและใช้ งานสินค้าของเราเข้าสู่ร่างกาย หากได้รับในปริมาณที่มากเข้า ก็ย่อมส่งผลเสียกับสุขภาพ เกิดโรคที่เกี่ยวกับทางเดินหายใจ ทาง ThaiEasyElec ตระหนักถึงผลเสียเหล่านี้ จึงได้เริ่มผลิตสินค้าที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมมากขึ้น เราได้เริ่มนำร่องกับสินค้าบางตัวของเราก่อน และภายใน 2-3 ปีนี้ คาดว่าสินค้าทุกตัวที่ทาง ThaiEasyElec เป็นผู้ผลิต จะเป็น Lead-Free ทั้งหมด 

การผลิตสินค้าที่เป็น Lead-Free นี้ เริ่มตั้งแต่การสั่ง PCB ที่เป็น Lead-Free เท่าที่ทราบในขณะนี้ก็จะมีCIPCB ที่สามารถทำได้ ราคาจะสูงขึ้นแต่ก็ไม่มากนัก อุปกรณ์ต่างๆที่ใช้ในบอร์ด ก็จะต้องเป็น Lead-Free หรือ RoHS ส่วนใหญ่แล้วไอซีต่างๆของผู้ผลิตรายใหญ่ก็จะเป็น Lead-Free ทั้งหมด ที่จะตรวจสอบยากหน่อยก็จะเป็นอุปกรณ์ที่เหลือ ซึ่งการที่จะทราบข้อมูลเหล่านี้ได้ เราก็ควรจะหาแหล่งจำหน่ายที่ให้ข้อมูลของสินค้าชัดเจน ว่าเป็น part number อะไร แล้วจึงนำข้อมูลเหล่านี้ไปตรวจสอบกับเว็บไซต์ของผู้ผลิตอีกที หรือหากซื้อจากร้าน Electronics Source ก็จะบอกชัดเจนบนเว็บไซต์อยู่แล้ว สำหรับอุปกรณ์บนบอร์ด BlueScreen และ BlueScreen SUN7 ที่เราต้องเปลี่ยนเพื่อให้เป็น Lead-Free ก็จะมี Terminal Block สีน้ำเงิน และ Battery Holder จาก Electronics Source ที่ไม่ได้เป็น Lead-Free เราจึงต้องเปลี่ยนเป็นตัวอื่นแทน

หลังจากได้ BOM (Bill of Materials) ที่เป็น Lead-Free ครบทุกตัวแล้ว ตอนประกอบแผงวงจรถ้าประกอบที่โรงงาน ก็ต้องแจ้งทางโรงงานประกอบให้ใช้กระบวนการ Lead-Free ซึ่งตัวสำคัญก็คือตะกั่วที่จะนำมาใช้ ราคาค่าประกอบจะสูงขึ้นจากการประกอบปกติ เพราะตะกั่ว Lead-Free จะมีราคาสูงกว่า ทั้งนี้ควรเลือกโรงงานที่มีประสบการณ์ในการประกอบแบบ Lead-Free มาแล้ว ไม่เช่นนั้นอาจเกิดความเสียหายขึ้นกับสินค้าของเราได้ เนื่องจากตะกั่วแบบ Lead-Free จะมีจุดหลอมเหลวที่สูงขึ้น นั่นคือตะกั่วจะละลายยากขึ้นมาก หากต้องมีการแก้ไขงาน เช่น ถอดอุปกรณ์ทั้ง SMD และแบบ Through Hole ถ้าไม่ชำนาญก็มักจะทำให้ลายทองแดงหลุดตามมาได้ เทคนิคที่ช่วยได้ก็คือ ต้องบัดกรีตะกั่วใส่เข้าไปให้มากขึ้น เพื่อให้ความร้อนกระจายไปในตะกั่ว แทนที่จะกระจายไปในลายวงจร แต่ก็ไม่ใช่ว่าเทคนิคนี้จะได้ผลทั้งหมด ดังนั้นก่อนผลิตควรจะตรวจสอบ BOM ให้ถูกต้อง เพื่อหลีกเลี่ยงความเสียหายที่จะตามมา และอาจต้องพิจารณาถึงการออกแบบที่ทนทานต่อการ rework มากขึ้น เช่น เพิ่มขนาดของลายทองแดงที่ต่อเข้ากับขาอุปกรณ์ เพิ่มขนาดด้านนอกของรูบัดกรีสำหรับอุปกรณ์แบบ Through Hole เพิ่มขนาดของลายที่เชื่อมจาก plane ไปยังขาอุปกรณ์ 

    เมื่อประกอบมาแล้วเราอาจจะต้องมานั่งซ่อมชิ้นงานที่ไม่ work จากการผลิต ตะกั่ว Lead-Free ที่จะนำมาใช้ในการ rework หาซื้อได้ที่ร้าน ณัฐพงษ์ ราคาก็แพงพอสมควร คาดว่าเมื่อมีการหันมาผลิตแบบ Lead-Free กันมากขึ้น ราคาของตะกั่วก็น่าจะถูกลงมากกว่านี้

     นอกจากที่เราได้ผลิตบอร์ด BlueScreen และ BlueScreen SUN7 ที่เป็น Lead-Free แล้ว เรายังได้นำบอร์ดไปเคลือบเพื่อป้องกันสภาวะแวดล้อมต่างๆ (ฝุ่น ความชื้น) เนื่องจากมีลูกค้าหลายท่านนำบอร์ดของเราไปติดตั้งใช้ในสินค้า บางอย่างก็จะถูกใช้งานภายนอกอาคาร การเคลือบบอร์ดช่วยเพิ่มเสถียรภาพให้สูงขึ้น แต่ทั้งหมดนี้ยังอยู่ในราคาที่เท่าเดิม และถูกลงสำหรับ BlueScreen SUN7 รุ่น Low cost

     ขณะนี้เรายังไม่ได้นำสินค้าไปทดสอบเพื่อให้ได้รับการรับรอง เนื่องจากจะมีค่าใช้จ่ายในการทดสอบ อีกทั้งยังไม่มีลูกค้าถามถึงการรับรองในด้านนี้ แต่ถ้าอนาคตเราได้นำสินค้าไปทดสอบก็จะมารายงานให้ทราบอีกครั้งถึงขั้นตอน และค่าใช้จ่ายต่างๆ ยังไงตอนนี้ก็ขอฝากให้ทุกท่านได้พิจารณาหันมาผลิตสินค้าที่เป็น Lead-Free กันมากขึ้น เพราะผลดีก็จะตกอยู่กับตัวท่านเอง ลูกน้อง เพื่อนร่วมงาน คนในบ้าน (สำหรับ freelance ทั้งหลาย) รวมถึงสังคมของพวกเรานั่นเอง